आज:  | Wed, 29, Jan, 2025

चिनिया जासुसीको खतरनाक पाटो

जन आवाज
August 18, 2023मा प्रकाशित (१ साल अघि) २०१७ पाठक संख्या

काठमान्डौ,भदौ १
चिनियाहरु गलत गतिविधिले पुरै वैश्वीक समाज चिन्तीत भएको । विभिन्न आवरणमा प्रवेश गरिरहेका चिनियाहरु आगन्तुक मुलुकका लागी समस्या बन्दै गएका छन ।बेइजिङ सरकारको तर्फबाट चिनियाँ पर्यटक, विद्यार्थी र पेशेवर व्यापारी तथा विभिन्न आवरणमा जासुसी अभियान नै संचालन गरेको खुलासा भएको छ । जसले गर्दा बढी चिनिहरु जाने मुलुकको सुरक्षाको लागी चुनौती थपिन थालेको रहस्यको खुलासा भएको छ ।
यसले बौद्धिक सम्पदा अधिकार र राष्ट्रिय सुरक्षाको बारेमा गम्भीर चिन्ताहरू खडा गरेका छन्,। विभिन्न देशहरूमा आफ्नो सिमाना भित्र प्रवेश गर्ने चिनियाँ नागरिकहरू प्रति त्यहाँको दृष्टिकोण परिवर्तन हुन थालेको एउटा सर्वक्षेणले बताएको छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाका अधिकारीहरूले चिनियाँ पर्यटकहरूले अलास्काको फोर्ट वाइनराइट लगायतका सैन्य प्रतिष्ठानहरूमा घुसपैठ गरेको पत्ता लगाएका छन्, । केही पर्यटकहरुले ड्रोनहरू पनि बोकेका भेटिएको थियो । एक पूर्व वरिष्ठ गुप्तचर अधिकारी डेभिड डेप्टुलाले ती व्यक्तिहरूले छोडेका सेन्सरहरूलाई संवेदनशील जानकारी सङ्कलन गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसबाहेक, चिनियाँ पर्यटकहरूले बेलायतको हाउस अफ कमन्समा जस्ता उच्च सुरक्षित स्थानहरूमा पहुँच प्राप्त गर्ने प्रयास गरेको देखिएको छ ।
यसबाहेक, अन्य विभिन्न देशहरूमा काम गर्ने चिनियाँ नागरिकहरू, विशेष गरी हुवावे टेक्नोलोजीजस्ता कम्पनीहरूमा कार्यरत चिनियाँ नागरिकहरूको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । त्यस्तै, सन् २०११ मा भारतमा सैन्य शिविरको फोटो खिच्ने क्रममा तीन चिनियाँ पर्यटक पक्राउ परेका थिए । पछि अनुसन्धानले पत्ता लगायो कि यी पर्यटकहरू हुवावेका कर्मचारीहरू थिए, जसले चिनियाँ सरकारको तर्फबाट जासुसीमा खटाइएको थियो ।
यसैगरी, जासुसीको आरोपमा विभिन्न देशमा थुप्रै चिनियाँ विद्यार्थी र वैज्ञानिकहरू पनि छानबिनमा परेका छन् । धेरै देशहरूले उनीहरूको संवेदनशील जानकारीको अधिग्रहणको बारेमा आशंका व्यक्त गरेका छन्। जर्मन आन्तरिक मन्त्री न्यान्सी फासरले चिनियाँ वैज्ञानिकहरू जासुसी सम्बन्धी गतिविधिमा संलग्न भएकोमा चिन्ता व्यक्त गरे । संयुक्त राज्यले पनि चिनियाँ जासूसहरूद्वारा अमेरिकी विश्वविद्यालयहरूमा घुसपैठ गरेको रिपोर्ट गरेको छ । गुप्तचर अधिकारीहरूले जोड दिएका छन् कि चीनले राष्ट्रिय सुरक्षा र आर्थिक समृद्धिको लागि महत्त्वपूर्ण र दीर्घकालीन खतरा खडा गरेको छ।

चिनियाँ सरकारले आफ्ना नागरिकहरूलाई पुरस्कारको वाचासहित जासुसी गतिविधिमा संलग्न हुन प्रोत्साहनले विश्वव्यापी चिन्तालाई अझ बढाएको छ। जासुसीका लागि रिपोर्टिङ मेकानिजम बढाउन चिनियाँ राज्य सुरक्षा मन्त्रालयको नोटले विदेशी सरकारहरूको प्रतिक्रियालाई उत्प्रेरित गरेको छ। अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले नागरिकहरूलाई एकअर्काको जासुसी गर्न प्रोत्साहित गरेकोमा चिन्ता व्यक्त गरे।

बढ्दो चिन्ताको जवाफमा, केही देशहरूले निर्णायक कार्यहरू गरेका छन्। बेलायती अधिकारीहरूले संवेदनशील डाटा चोरी र जासुसी रोक्न प्रयासमा चिनियाँ विद्यार्थीहरूलाई देश छोड्न बाध्य पारे। अमेरिकामा जी चाओकुन नामका चिनियाँ विद्यार्थीलाई इन्जिनियर र वैज्ञानिकको जासुसी गरेको आरोपमा ८ वर्षको जेल सजाय सुनाइएको छ ।

सेन्टर फर स्ट्राटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडीजले सन् २००० देखि सन्दिग्ध चिनियाँ जासुसी गतिविधिका २२४ वटा घटनाहरू दस्तावेजीकरण गरेको छ, जसमा सैन्य, राजनीतिक र व्यावसायिक क्षेत्रहरू समावेश छन्। यी गतिविधिहरूले कथित रूपमा हतियार प्रविधिको चोरी र व्यक्तिगत जानकारीको ठूलो मात्रा सहित राष्ट्रिय सुरक्षामा महत्त्वपूर्ण क्षति पुर्याएको छ।

यी मामिलाहरू निरन्तर रूपमा देखा पर्दै जाँदा, राष्ट्रहरू आफ्नो बौद्धिक सम्पत्ति र सुरक्षा हितहरूको रक्षाका साथ खुला अन्तर्राष्ट्रिय संलग्नतालाई सन्तुलनमा राख्ने चुनौतीसँग जुधिरहेका छन्। चिनियाँ जासुसीको हद र विश्वव्यापी स्थायित्वमा यसको सम्भावित प्रभावहरू बारे जारी बहस गहन छलफल र चिन्ताको विषय बनेको छ।